De handpan

Ralf van der Bor (31) is directeur en oprichter van Ayasa Instruments BV in Almere. Hij maakt handpannen. Een handpan is een muziekinstrument met een uniek warm geluid. Je bespeelt het met je vingers, knokkels en vlakke hand.

‘In 2006 zag ik een filmpje van een muzikant die de handpan bespeelde: een instrument dat bestaat uit twee metalen schalen met meerdere toonvelden. Ik werd betoverd door de melodische en mysterieuze klanken en begon het instrument zelf ook te bespelen, maar mijn interesse ging verder. Zonder enige metaalkennis bouwde ik zelf een handpan in de werkplaats van mijn vader. Gewoon door plaatstaal handmatig te bewerken met hamers uit de bouwmarkt en door met laser gesneden ringen om de plaat te klemmen.

Op een forum plaatste ik mijn resultaat. Ik kreeg veel reacties en binnen een paar maanden had ik een wachtlijst van vijftig mensen. Later liet ik het metaal dieptrekken en nitreren bij andere metaalbedrijven en zocht medewerkers met dezelfde interesse. Inmiddels werken er zeven mensen voor me. Mijn instrumenten zijn geliefd bij topmuzikanten uit de hele wereld, van Hawaii tot Australië. En ik ben de grootste leverancier van het basismateriaal voor andere makers.

Het instrument stemmen is een intensief proces. In geluidsgeïsoleerde cabines brengen we met een hamer het metaal van de toonvelden op de juiste toonhoogte, met behulp van stemsoftware. Dit werk is een combinatie van techniek, kennis en vooral gevoel. De hamer moet onderdeel zijn van je lichaam om de juiste spanning in het materiaal te herkennen. Na het stemproces zijn de toonvelden volledig zuiver. Dan speelt de handpan vanzelf – onder jouw handen.’

Ook steeds beter worden in je werk?
Vraag OOM om een persoonlijk opleidingsadvies.